AFİYETLE YENİYOR, ŞİFA VERİP GÜZELLEŞTİRİYOR

Kanamayı durdurur, öksürüğe iyi gelir. Boğazdaki şişlere ve bademciklerdeki iltihaplı şişlere iyi gelir. Bakla kabuğu tüylere sürülürse, tüyleri inceltir, zayıflatır, yüzdeki lekeler üzerine konursa, yüzdeki yara, leke izlerini giderir, yok eder, cilde parlaklık verir. Cildin parlaklığını ve canlılığını artırır...

Mısri, Nebati ve Hindi olmak üzere çeşitleri vardır. Nebati olanın çok fazla kabız etkisi vardır. Mısri olan daha rutubetlidir ve daha az besleyicidir; daha çok gereksiz rutubeti vardır. Onun sindirimi zordur ve genellikle çok gaz yapıcıdır. Eğer böyle olmasaydı, çok iyi besleyici olarak arpa keşkeğinden (arpa ile yapılan yemek) daha aşağı kalmazdı. Bu sayede oluna kan daha güçlü ve ağır olur.

Kramplara ve gut hastalığına iyi gelir

ÖZELLİKLERİ

Baklanın iyisi tombul, beyaz kurtlanmamış olanıdır. Onun yenebilir hale getirilmesi için pişirip, içine tuz, biber ilave edilmelidir ve yağda pişirilmelidir. Hindi türdeki bakla kızartılarak ve başka ilaçlarla veya tek başına özel dozlarla belirlenerek kullanılır.

İÇERİĞİ

Bakla, normale yakın mizaçtadır; soğuk ve kuruya meyilli bir içeriği vardır. Ekseriya onun tazesinde fazla rutubet vardır. Tazesi soğuk ve rutubetli olacağından normaldir. Bazıları, baklanın soğukluğunun ikinci dereceye gireceğini söylerler. Bu ifade abartılıdır.

GÜZELLİK

Eğer bakla kabuğu tüylere sürülürse, tüyleri inceltir, zayıflatır, lekeleri giderir. Özellikle, bebeklerin kasığına bundan sürülse, bebeğin tüylenmesini önler. Aynı şekilde, eğer yüzdeki lekeler üzerine konursa, yüzdeki yara, leke izlerini giderir, yok eder, cilde parlaklık verir.

HAREKET ORGANLARI

Adale kramplarına iyi gelir. Onun pişmişi ile yakı yapılırsa ve domuz yağı ile karıştırılıp tatbik edilirse, guta iyi gelir.

BAŞ ORGANLARI

Baş ağrısı yapacağından, baş ağrısı çekenler kullanmamalıdır. Mısri nevinin içindeki yeşil filizlerden alınıp, ondan yense, lezzeti acıdır. Eğer söz konusu kısım döğülüp, ezilip, gül yağı ile karıştırılırsa ve kulağın içine damlatılırsa, oradaki ağrıyı giderir.

GÖRME

O, balla birlikte, boy otuyla karıştırılıp, bu lapa göze tatbik edilirse, renk kaybı, siyahlaşma, göz kararması yapar. Haricen tatbik edildiğinde iyi gelir. Ayrıca günlük, kuru gül ve yumurta akı ile birlikte yakı yapılırsa, göz kapağının kapanmamasına iyi gelir ve göz kaymasına karşı da yararladır.

YARALAR

Kas yaralarına iyi gelmektedir. Şarap ve bakladan yakı yapılıp, testislere tatbik edilirse, iyi gelir.

SOLUNUM

Bakla, göğüs organlarına, kan tükürmeye ve öksürüğe iyi gelir. O, balla ve boy otu tohumunun unu ile karıştırılırsa, boğazdaki şişlere ve bademciklerdeki iltihaplı şişlere iyi gelir ve ondan yapılacak yakı memelerdeki şişlere iyi gelir.

YARARLARI

Bakla çok az temizleyici ve çok gaz yapıcıdır. İyice pişirilirse, gaz yapma özelliği kaybolmaz; arpa keşkeği gibi olmaz. Şüphesiz ki, arpa keşkeğinin gazı da birkaç defa iyece kaynatıldıktan sonra giderilebilir. Ancak baklanın kabuğu soyulup, daha sonra kazanda ezilerek pişirilirse, pek az gazı kalır ve onun ununun gazı daha azdır.

Baklanın Mısri olan çeşidi, daha çok kabız etkiye sahiptir ve onda temizleyici etki de vardır; vücutta yumuşak dokular ve ağır hıltlar meydana getirir.

Kabuğu soyulmuş ve ikiye bölünmüş bakla, kanayan, kesilmiş yaranın üstüne konulsa, kanamayı durdurur. Tavuklar baklayla beslense, tavukların yumurtaları kesilir.

BESLENME

Onun sindirimi yavaştır; dışarı atılması ve bağırsaklardan inmesi yavaş olur, ancak tıkanıklık meydana getirmez. Bakla kabuğu sirkede pişirilirse, kusmaya mani olur.

SEMİZ OTU

Baş ve göz ağrılarına iyi gelir, siğilleri giderir

Onun öz suyu diğer kısımlarına oranla daha yararlıdır.

İÇERİĞİ: Üçüncü derecede soğuk ve ikinci derecenin sonunda nemlidir.

YARARLARI: Onda kabız etkisi vardır ve kronik akıntıyı keser. Çok fazla besleyici özelliği yoktur. Safra söktürücü etkisi vardır.

GÜZELLİK: Vücutta oluşan siğillere, üzerleri kazınarak semiz otu sürülürse, yapısal özellikleri dolayısıyla siğilleri giderir.

ŞİŞLER: Sıcak şişlere ve kızarıklıklara dışarıdan sürülürse, bu şikayetler giderilir.

BAŞ ORGANLARI: Eğer semiz otu şarapla karıştırılıp, baş onunla yıkanırsa, baş derisindeki iltihaplı yumuşak şişlere iyi gelir; onları yok eder. Başın vurmaktan kaynaklanan ağrılarına iyi gelir.

GÖRME: Göz ağrılarına yararlıdır ve göz damlaları terkibine girer; fakat eğer fazla alınırsa, gözde perdelenmeye sebep olur.

SOLUNUM: Onun öz suyu, büzücü etkisi dolayısıyla kanamayı durdurur.

BESLENME: Mide iltihaplarına yararlıdır. Şurup halinde ve yakı şeklinde uygulanırsa, karaciğer iltihabına yararlıdır; safra kusmasını engeller ve şehveti azaltır.

DIŞARI ATAN ORGANLAR: Bağırsak yaralarında lavman yapmakta kullanılır ve safranın bu yolla atılmasını sağlar; böbrek ve mesane ağrılarına ve yaralarına iyi gelir; ekseriye cinsel arzuyu yok eder; Miskeveyh, onun cinsel arzuyu artırdığını zannetmiştir.

Bu doğruysa, ancak mizacı sıcak ve kuru kişilerde olabilir. O regli dindirir ve rahim yanmasını giderir; kanamalı basur memelerine yararlıdır. Onun öz suyu bağırsak akıntılarını keser. Semiz otu kavrulup yendiğinde, ishali keser.

Dr. Yaman SÖNMEZ ve Tarihçi Ahmet ALMAZ
(bugün)