Paranoid Psikoz, şizofreniden şu özellikleriyle ayrılır;
1-Her yaşta, her devrede, her iki cinste her tabakadan insanda görülebilir.
2-Düşmanlık (perseküsyon) veya kıskançlık (celusi) hezeyanları ağırlıktadır.
3-İdrak bozukluğu (varsanı) görülmez.
4-Hasta hezeyanlarına uygun, sarsılmaz bir inançla, davranışlarını sürdürdüğünden bariz bir mantık ve düşünce bozukluğu göstermez.


5-Anksiyete ve depresyon halleri görülmez. Kendilerine güvenen, zeki ve kabiliyetli olduklarına inanan kimselerdir.

PARANOİD ÇEŞİTLERİ
1-Düşmanlık (perseküsyon) hezeyanlı Paranoid: Kabiliyet ve zekasını kıskandıkları için kendisine kötü muamele edildiğine inanır. Aleyhinde fesat planlar kurulduğunu, başarılarının örtbas edildiğini ileri sürerek hak iddia eder. Yasal yollardan müracaatlarda bulunarak delillerini sıralar.

2-İcat Hezeyanlı Paranoid: Gerçekten zeki olan bu insanlar, ihtisas sahibi olmadıkları sahalarda icat yaptıklarını ileri sürerek birçok kimseyi buna inandırmaya muvaffak olurlar. Özel yeteneklerinden dolayı Allah tarafından kendisine görev verildiğini, bu yeteneklerini içinde bulundurdukları cemiyeti yükseltme yolunda karşılıksız olarak kullanacaklarını söylerler. Kendisi de buna inandığından idealini gerçekleştirmek için gecesini gündüzüne katar.

3-Kıskançlık Tip: Evlilik hayatında eşlerden birinin diğerini hafiften tenkit etmesiyle başlar. Yavaş yavaş sadakatinden şüphe ve nihayet açık seçik ihanet ithamları, bu ithamları destekleyici kıskançlık hezeyanları şeklinde kendisini belli eder.

4-Erotik Hezeyanlı Paranoid: Etrafta tanınıp bilinen, önemli ve karşıt cinsten birinin kendisine aşık olduğunu; ancak içinde bulunduğu şartlardan dolayı aşkını itiraf edemediğini ileri süren hastalardır. Kimi zaman kendilerine aşık olduğunu düşündükleri kimseye mektup yazarak bunu itiraf etmelerini ister. Kimi zaman ise sevdikleri uğruna sessiz kalmayı ve her cefaya katlanmayı tercih ederler. Bunlar içinde skandallara yol açacak kadar planlı hareket edenleri de vardır.

D)PAYLAŞILMIŞ PSİKOTİK BOZUKLUK
Paranoid bozukluğu olan birinin hezeyanına ortak olma ve ona tabi olma şeklinde görülen “gölge paranoid kişiliktir” . Dolayısıyla hastalardan biri sabit hezeyanları olan hükmedici ve emredici paranoid, diğeri ona tabi olan ve hezeyanlarını kabul eden, bağımlı paranoiddir.

TEŞHİS VE TEDAVİ
1-Paranoid bozukluk, ancak ihtisas sahibi bir psikiyatrist tarafından yapılan testler sonunda anlaşılmaktadır.

2-Paylaşılmış paranoid bozukluğu olan bir hasta, sabit paranoidden ayrıldığı zaman telkin ve ikna ile iyileşerek tedaviye cevap verebilmektedir.

3-Göçmenlerde, esirlerde ve zor hapishane şartlarında yaşayan mahkumlarda akut paranoya vakalarına rastlanmakta; şartları düzeltildiği zaman kısa sürede iyileşme göstermektedirler.

4-Kronik (daimi) bir seyre rağmen çoğu paranoid vakaları toplum içindeki görevlerini sürdürebilmekte, kendilerine tolerans ve anlayış gösterildiği takdirde fazla problem çıkarmamaktadırlar.

5-Hastanelere intikal eden vakaların yüzde otuza yakını tedaviye cevap vermekte; geri kalanları da anlayışlı bir ortamda yıkılmadan hayatlarını devam ettirmektedirler.

6-Paranoid bozukluk, organik bir akıl hastalığı değildir.

http://www.draligus.com