DERİN UYKU PARASOMNİLERİ

(Uykuda yürüme ve uyku terörü gibi)
Derin uyku çoğunlukla gecenin ilk 3 saatinde görülür. İnsanlar derin uyku döneminde uyandıklarında veya bu tip bir parasomniden uyandırıldıklarında genellikle kafaları karışık olur ve adaptasyon güçlüğü çekerler. Kalp hızları ve nefes almaları artar. Genellikle yaptıkları hareketleri hatırlamazlar. Tipik bir episod ortalama 6 dakika sürer fakat bu süre birkaç saniye ile yarım saat arasında değişebilir. Genç erişkinlerde yavaş dalga uykuda daha çok olur.

Uykuda yürüme ve gece terörü tipik olarak 4 ila 12 yaş arasında görülür.

Yaşla birlikte yavaş dalga uykusu azalmakla birlikte, bu davranışlar çocuklarda daha fazla görülmektedir. Yaşlılarda tam tersi olmaktadır.

Çoğunlukla aile öyküsü bulunur ve uykuda bu problemler uyku eksikliği,düzensiz uyku,ateş ve bazı ilaçların kullanımları (kalp ilaçları ve sakinleştiriciler) ile ilişkili olabilir.

Uykuda yürüme

Uykuda görülen görüntüler ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Nadiren kazalar olabilir.Gecede birden fazla episod nadir olarak görülür. Burada önemli olan, uyurgezerlerin güvenli bir ortamda uyumalarıdır.

Gece terörü

Genellikle korkunç bir çığlık ile başlar, kalp hızı ve nefes alıp vermeler artar. Ani terleme ve genel bir korku hali vardır. Birkaç dakika sürer. Hasta yaşadığı olayın detaylarını hatırlar.

Konfüzyonel aurosal (uyku sarhoşluğu)

Uykuda yürüme veya olmaksızın kısa uyanıklık döneminde veya sonrasında olur.Davranışlar genelde uygunsuzdur. Bulanık düşünceler, yanlış anlamalar ve mantıksız hareketler olabilir. 5 yaşında küçük çocuklarda daha sık olabilir. Genellikle birkaç dakika sürmesine rağmen kişi hatırlamaz.


Uykuda yürüme ve gece terörü özellikleri

v Gecenin ilk 1/3’de olur

v Kişileri uykudan uyandırmak zordur

v Olayın detaylarını nadiren hatırlar

v Çocuklarda daha sık görülür.(Genellikle 10 yaşında başlar.)

v Uyku deprivasyonu gibi yavaş dalga uykusunda artışa neden olan durumlar olayların sıklığını artırabilir.

v Bu parasomnilerle birlikte olan medikal hastalıklar obstrüktif uyku apne, nören ve epileptik nöbetleri içine alır.

v Bir kişide parasomnilerin birden fazla formu olabilir.

v Stres, sinirlilik veya düzensiz uyku düzenine yanıt olarak oluşabilir.

Ayşe Türközü