Nefis Terbiyesi ve İrade Güçlendirme

[osmangazi]

Nefis Terbiyesi hakkında uzun bir araştırma yapmak istiyorum. Bunun için zaman zaman notlarımı paylaşacağım.

-Kimine namaz kılmak, kimine oruç tutmak, kimine ise zekat vermek zor gelir. Zor gelen ne varsa onla daha fazla meşkul olmanın nefsi güçsüz kılacağı söylenmekte.
-Zikir çekmenin etkili olduğu ama tek başına bazı durumlarda yetersiz olabileceği söylenmekte.
-Nefsin tasviyesi için la ilahe illallah, Kalbin tasviyesi için estağfurullah zikirleri tavsiye edilmektedir.
-islamiyetin yasak ettiği şeyleri yapmak nefsi kuvvetlendirir.
-Aklı kuvvetlendirmek içi islam bilginlerini okumak ve öğrenmek gerekir.

[osmangazi]

İrade zor elde edilen birşey değil. Bütün problem bakış açımızdadır. Hayatımızdaki 2 ayrı koşul hikayenizin nasıl devam edeceğini belirler. Bunlar hayatınızdaki değişkenler ve değişmeyenlerdir. Hayatımızdaki değişmeyenleri değiştirmeyi çalışıyoruz. Başarılı insanlar değişmeyenleri kabul ederler.Her yıl üniversite sınavında başarılı olan anadolunun ücra köşelerinde yaşayanları düşünün. Köyde yaşayan çocuk için değişkenlerden çok değişmeyenleri kabul aşaması vardır. Maddi açıdan yetersiz olduğunu , babasının çiftçi olduğunu , köyde yaşadığını, ihtiyaçlarına ulaşmayacağını ve bunların o an için değişmez olduğunu kabul eder.
Önce değişmeyenleri kabul etmemiz gerekir. Anne ve babanız eğitimli olmayabilir. Değişmeyenleri kabul ettiğinizde değişenlerin ne olduğunu düşünmeye kavramaya başlarsınız. Bu durumu kavradığınızda hayatınızdaki değişenlere çalışma kabiliyetiniz iradeye dönüşür. Anne babası kavga eden bir çocuk düşünün. Çocuğun odasına kaçarak bir yaşam sürdüğünü hayal edin. Eğer bu çocuk annem babam hep neden böyle , ben neden daha iyi bir ailenin yanında büyümeyi hak etmedim diye düşünürse; hiç bir zaman hakiki bir iradeye sahip olamayacak. Hakiki sağlambir iradeye sahip olamak için ana unsurları kabul etmek gerekir.
Annem ve babamın tartışmaması için dua edebilirim. Birbirlerini anlayıp daha iyi anlaşabilirler diyerek hayatımdaki değişkenlere yönelmeli. Okulum öğretmenlerim çok kötü, ailem zengin değil, şöyle bir arabam olsaydı bu durumda olmazdım demeyin. Değişmeyenlere arkanızı yaslayın ve basamak olarak görün değişkenlere sarılın.

[osmangazi]

Etkili olduğu söylenen 5 yöntem 4 sayfa.

https://disk.yandex.com.tr/i/1eV0H6C0JSibkA
https://disk.yandex.com.tr/i/bTcyf8UubxJ_ng
https://disk.yandex.com.tr/i/GsApObeWPeUtmg
https://disk.yandex.com.tr/i/L6HYilkzHDBWJg

[osmangazi]

YÖNTEM 1
İçsel engeli fark et;
-Başarısızlık korkusu, beceremem, yapamam korkusu, iradem güçsüz düşüncesi
-Başarılı olursam korkusu, başarılı olursam mutsuz olurum. Yeni durumda, sivrilirsem daha sonrasında gereken şeyleri ve sorumlulukları kaldıramam.
-Kendi kendini sabote etmek. Ben mutluluğu hak etmiyorum.İyi şeyleri hak etmiyorum. Kötü bir insanım. Kendimi iyi hissettirecek şeyleri yapmamalıyım. Başarılı olacağım kendimi iyi hissettirecek şeyleri yapmamalıyım. Bilinç dışı böyle blokajların olması. Bunlar olduğunda herhangi bir hedef doğrultusunda, vizyon doğrultusunda iradeni kullanıp birşeyler yapmak çok zor oluyor. Dolayısıyla eğer irade konusunda belli zorluklar hissediyorsan öncelikle bu içsel engellemelere karşı uyanık olman lazım. Buna uyan yöntemlerle birleştirebilirsen burdaki içsel engellemelere karşı şekilde işleme şansın olabilir.

[osmangazi]

2. UNSUR
Rüyasını görmek. Yapmayı planladığın, iradeni kullanmayı istediğin nokta,eylem,aktivite bunu gözünde canlandır. Bunu yapmış olduğunu, pozitif noktalarına odaklan. Diyelim ki spor yapmak istiyorsun. Yorulacağım, şu an modda hissetmiyorum,terleyeceğim,duş alacağım. Uğraşamam gibi negatif şeyler hayal ediyorsun. Bu daha çok negatif rüya görmek gibi. Kabus görmek gibi. Böyle olunca isteğin düşüyor, motivasyonun düşüyor. çünkü spor yapmak işkence yapmak gibi geliyor sana.Rahatını bozmak gibi geliyor. Halbuki burdaki rüyasını gör dediğimiz yöntemde pozitif şekilde gözünde canlandırıyorsun. Yani spor yapmışsın kendini spor yaptıktan sonra kendine şunu diyorsun; iyi ki de yaptım biraz isteksiz başladım ama yapmaya başladıkça modum yükseldi,enerjim geldi. Şu an iyiki de yapmışımdiyorum. Daha dinç hissediyorum, sonuç olarak kalorileri daha çok harcadım ve kilo vermem içinsağlığım için pozitif birşey yaptım dediğin anıgözünde canlandır. Rahatla gülümsemeyi içinde hisset bu da önemli bir yöntem.

[osmangazi]

3. YÖNTEM
Alışkanlıklar edinmektir. Beyin rutinleri sever. Belli şeyleri öngörebilmek ister. Arka arkaya belli şeyleri yapmak ister. Daha az enerji harcamak ister. Dolayısıyla da eğer günlük olarak rutinde yaptığın şeyler varsa belli bir düzenli yaptığın şeyler varsa bunları alışkanlık haline getirebilirsin. Bu alışkanlıkları birbirine bağlamanı öneririm. Mesela her sabah 08:30 gibi kalkıyorum. Hemen spora başlıyorum.yaklaşık 25-30 dk kadar spor yapıyorum. Ardından duş alıp sonra birşeyler atıştırdıktan sonra günlük programımı yapıyorum. Bu standart olarak yaptığım birşey. Arka arkaya birbiriyle bağlı olduğu için extra efor enerji sarf etmeden daha hızlı şekilde yapma şansın oluyor. Bir isteksizlik olursa spor yapmayayım gibi bir şey gelse bile artık bu alışkanlık haline geldiği için o moddan daha hızlı bir şekilde kendimi çıkabiliyorum. Çünkü içsel engellerimin farkındayım. Rüyasını görüyorum, pozitif bir şekilde canlandırıyorum ve alışkanlığı uygulamaya döküyorum.

[osmangazi]

4. YÖNTEM
Listeler yapmak.4 tane liste yapmak önemli. İradeyle alakalı zaman yönetimi sistemlerinde belki bu listeleri görmüssündür. Hepsinin ortak noknası yapmayı planladığın şeyleri kağıda dökmek ve belli bir sistemle bunu yapmak. Seninle paylaşacağım şey 4 liste yöntemi. 4 tane liste oluşturmanı tavsiye ediyorum. Ben kendi hayatımda bu şekilde yapıyorum. En verimli şekilde ilerleme şansı veren sistem bu yöntem oldu. Bu 4 listeden 1. liste uzun vadeliler listesi yani bir kaç yıl içerisinde yapmayı planladığın ulaşmayı planladığın neyse buna somut şekilde yazıp bir liste oluşturuyorsun. Daha sonrasında orta vadeli hedefler listesi 3 ay olabilir. 6 ay olabilir. Artık yaptığın işe projeye hedeflerine göre bu zamanlamayı değiştirebilirsin. Orta vade hedefler listesini yapıyorsun. Daha sonra da haftalık hedefler listesi. Haftalık veya 2 haftalık versiyonunu kullanıyorum. Haftalık hedefler listesini yapıyorsun. Sonra da günlük planlama listesi yapıyorsun. Oturdun diyelim ki hergün günlük rutininde dedim ya kendim sabah yaptığım ilk işlerden biri günlük planlamayı yapmak. Günlük planlamada a5 boyutunda bir kağıda listeleme şeklinde yapıyorum.Bunu yaparken yaptıklarını yeşille yapmadıklarını kırmızıyla işaretleriyorum. Bunu yaparken haftalık hedefi önüme açıyorum ve orda seçerek gündelik planımı oluşturuyorum. Haftalık hedefimi tabiki belirlerken de orta vadeli hedeflere bakarak hedefliyorum. Orta vadeli hedefleri de uzun vadeli hedeflere. Bunların hepsi dinamik şekilde bağlantılı. Öyle ilerlediğin için de uzun vadeli hedeflere ulaşmak için yapacağın şey açıkçası gündelik hedeflerini yapıyor olmak yani ben şunu biliyorum o zaman. Burda yeşiller daha fazla duruyorsa günün sonunada ve aradaki kırmızıları da bir sonraki güne aktararak yapıyorsak.Elinde sonunda beni uzun vadeli hedeflerime götürecek adımların tamamını atıyorum demektir. Dolayısıyla bunu da içten içe bildiğim için bu uygulamayı yapma konusunda enerji ve motivasyon daha yüksek seviyelere çıkabiliyor ve belli zorluklarla karşılaştığında da o zaman daha iradeli güçlü hissedebiliyorsun.

[osmangazi]

5.UNSUR
Ertelemek ama bu ertelemeyi bilinçli olarak yapmak. Ertekeyebileceğin şeyler kötü alışkanlıklar, dikkat dağıtıcılar ya da o gün yapmadığın şeyleri ertelemek oluyor. Bu noktada özellikle kötü alışkanlıklar dediğim verimli bir şekilde, sağlıklı şekilde hareket etmeni güçsüzleştiren tarzdav şeyler. Mesela diyelilim ki aburcuburu fazla yemek, fuzuli alışveriş yapmak, sosyal medya da internette fazla zaman geçirmek. Bunları yaptığında muhtemelen fiziksel olarak ya da psikolojik olarak hayatınla ilgili hedeflere ulaşma konusunda kendini zorluyorsun. Bunlar senin dikkatini dağıtıyor. Dolayısıyla yapman gereken şey onları yapma isteğin geldiğinde ertele. Bir saat sonra yapacağım de 2 saat sonra yapacağım deyani bunu planla . Dikkat dağıtıcıyı ne zaman yapacağım planla diyelim ki sosyal medyada, ,instagramda akışa bakacaksın. Bunu günün şu saatinde şu kadar süre yapacağım de. Ertele ve daha sonra o an ne yapman gerekiyorsa yapmaya devam et ve saati geldiğinden de o ertelediğin şeyi yap.Böyle ertelemeler içine girdiğin o anda beyin buna biraz daha hızlı şekilde adapte olabiliyor. Mesela özellikle tatlı yeme isteği geldi. Bunu ertelediğinde, özellikle tatlı yeme ihtiyacı daha sağlıksız yollarla diyelim ki o noktada o isteği ertelediğinde o noktadan sonra yeme isteği kaybolabiliyor. Daha sağlıklı bir alternatifle bunu sağlıyacaksın. O an işte çikolata yeme isteği gelmişti. Bunu ertelediğinde bunu bugün yemeyeyim, yarın yerim diye daha kolay ertileyebileceğini fark edeceksin. Belki isteğin ortadan o gün için kalkacak. Erteleme yaptığında buna alternatif ne yapacağını da düşünme faydalı olabilir. Mesela çikolata yemek yerine kayısı yemek gibi. Kendine altarnetif olarak önceden planlayıp söyleyebilirsin. Yetiştiremediğin işlere de bilinçli olarak erteleyebilirsin. Burda zaten gündelik planlamalar listesinde gösterdiğim gibi kırmızı ile işaretleyip bunu ertesi güne erteleyecek şekilde planlayabilirsin. Ertesi gün günlük planın başına direk bunları yazabilirsin.Ertesi gün günlük planın başına direk bunları yazabilirsin. Böyle ilerlediğinde de beyin optimum şekilde verimli olarak çalışma şanşı buluyor.

[osmangazi]

İnsanın nefsinin arzularını belli seviyede bilmesi irade ister. Nefsin bir şey isterken men edebilmek lazım. Durdurabilmek ya da çevirebilmek iradedir. İrade eline geçtiğinde sen kendini mükellef olduğun hizmete zorlayabilirsin. En önemli hizmet kulluk hizmetidir. Nefsin o yolda değildir. Nefsin neyi meyl ve arzularının tahakkuku için uğraşır. Kulluktur başka bir şeyle alakası yoktur. O iradenle vurdun duymaz nefsi kulağından tutarsın çalıştırdıktan sonra onu boş bırakma. Arada boş kalırsa seni yer. Nefsini zincirleme hizmetinde tutarsın ki nefsin senin belaya düşürtmesin. Peygamber a.s. ibadetlerinden sonra nafile ibadetleri araya koyardı ki sık sık kontrol edebilesin. Yoldan çıkmaya meyillidir. Kendi arzularına ulaşmak ister. Eşek yaratılışta çayır çimen yiyip çifte atsın diye olmadan çalıştırırsın. Yanına yaklaştırmaz seni atar. Bu dünyaya sen nefsinin arzularını yerine getirmek için bulunmadın. Ona hizmet edesin diye verilmiş değildir. Nefsin sana hizmet etsin diye verilmiştir. Hayvanı bırakırsan yükü de artar. Eşeğin üzerine semer vurup ağzına tel bağlar, eline sopayı alır. Nefsin de boyna sopa ister. Bu sohbetler nefsini ürkütmek içindir. Nefsi hükmedebilirsen ne ala. Basit olan kelimelerle bunu anlatmak istedim. İnsan nefsinin hakikatı hakkında, Allah kulluk yapacaktı

[osmangazi]

Şimdi farklı kişilerden farklı kısa kısa özet şekline nefis terbiyesi hakkında yazlıları aktaracağım. Ortak görüş nefis terbiyesi için en etkili yöntem aç kalmak;

Yemeyi azaltmak
Allaha dua etmek
Şehvete bakmamak.
----------------------
İbadetleri artırmak,
Namaz kılarak,
Zikir çekerek,
Dua ederek.
-----------------
Dünyalık şeylerden uzak durarak.
----------------
Az su içmek
Az uyumak
Az konuşmak
Canlıları incitmemek
Az yemek
-----------
Çok yemekibadeti azaltır,
Uykuya meyl eder,
KAlbi öldürür
--------------
Güçlü bir iman
Haramdan uzaklaşmak
Farzları yerine getirmek
Kuran okumak
Ders halkasına girmek
Zamanı takip etmek
Mübahlarda aşırı gitmemek
Muhabbet uyku ve yemeği azaltmak
Kötü çevreden Uzaklaşmak

Nefis terbiseyinde etkilidir.