Gül dili...

[Denge]

*Hz. Mevlana Mesnevi’de şöyle der:


“Mânâ ve sûret diyelim ki, su ile ağaca benzer.

Su ve ağaç hakikatte birbirinden ayrı şeylerdir, aralarında bir benzerlik de yoktur.

Fakat ne susuz ağaç olur, ne de su bir ağaca hulûl etmedikçe meyve haline gelir.

Demek ki ağaç sûretse su da mânâdır.

Mânâ hangi ağaca nüfuz ve hulûl ederse o ağaçta yeşermeler görülür ve meyveler belirir.

Suyun ağaçta zuhuru meyve olduğu gibi, mânânın bir vücutta zuhuru da hayat olur, kudret olur, ilim irfan olur ve kişi büyük hakikate bu irfan yoluyla varır.”

[Denge]

Kızsakta,bağırsakta bir şey değişmeyecek.

İyisimi Gül dermeye devam edelim.

Hayatın bir yere varacağı yok.

Sonu ölüm değil mi?

*****

Yûsuf Hâs Hâcib’in ahlâk kitabı
Kutadgu Bilig’te:

“Sözüne dikkat et başın gitmesin, dilini tut dişin
kırılmasın.

Söz bilerek söylenirse bilgi sayılır; bilgisizin sözü kendi başını
yer.

Çok sözden fayda görmedim, ama söylemek de faydasız değildir.


Dilini iyi gözet başın gözetilmiş olur; sözünü kısa kes ömrün uzun olur.

İnsan iki şey ile kendisini ihtiyarlamaktan kurtarır.

Biri iyi iş, diğeri iyi
söz.

Kendine ölümsüz bir hayat dilersen, ey hakîm, işin ve sözün iyi olsun.

Söz deve burnu gibi yularlıdır.

O dişi deve boynu gibi nereye çekilirse
oraya gider.

Sözü bilerek söyleyen çok kimse var.

Benim için sözü
anlayan adam azizdir.

Akıl süsü dil, dil süsü söz; insanın süsü yüz, yüzün süsü gözdür.

Söz kara yere mavi gökten indi; insan kendisine sözü ile
değer verdirdi.” gibi ifadeler görürüz.

(Kutadgu Bilig, 1998: II/23,167;

23,170; 23,171;24,176; 24,181; 24, 183; 26,206; 26,207; 26,210; 31,

274)

Kaşgarlı Mahmûd’un Türk Dili yadigârı Dîvânu Lügati’t
Türk’ünde söz ve konuşma âdâbı ile alâkalı atasözü
ve deyimler de kültürümüzde konuya verilen önemi
pekiştirmektedir.

“ Kuru kaşık ağıza
yaraşmaz, kuru söz kulağa yaraşmaz.

Dil ile sofraya erişilir.

Dil ile
bağlanan dişle çözülmez.

Sözün tadına dalan kimse esir olur (Lafa dalan
tutsak olur).

Çok sözü anlamak olmaz, yalçın kaya yıkılmak olmaz.

İnsan
çok sözü anlayamaz, nasıl ki dağdan yalçın kayayı yıkamaz.”

(Dîvânu
Lügati’t-Türk, 1998: I/383; 429; II/20; 150-51; III/20)


On ikinci yüzyılda yazılmış bir ahlâk kitabı olan Edib Ahmed’in Atebetü’l Hakâyık’ında da söz benzeri hususlarla ele alınarak konuşma ve söz âdâbı ile ilgili nasihatlere yer verilmiştir.

Edîb Ahmed; “Edeplerin başı dili gözetmektir.

Düşünerek konuşan adamın sözü, sözün iyisidir.

Ağzın ve dilin ziyneti doğru sözdür.

Doğru söz, bal ve yalan söz soğan
gibidir, soğan yiyip ağzı acılandırma; bal ye.

Yalan söz hastalık ve doğru
söz şifâ gibidir.

Sözü düşünerek söyle, acele etme; sözünü sakla ki, sonra başını saklamayasın.” derken, Kaşgarlı Mahmûd veya Yûsuf Has Hacib’den farklı şeyler söylemiyordu.

(Atebetü’l- Hakâyık, 1992: 87/130;

87/133;88/155;88/161-63; 95/357-58).

Kezâ Mevlânâ ve Yûnus ve hattâ Rûşenî de hemen hemen aynı şeyleri söylüyordu.

Amaçları aynıydı:

İnsanları eğitmek, bilgilendirmek, yanlışlardan
sakındırmak, doğruyu öğretmek ve iki dünyada da mutluluğa ulaşmaları için kılavuzluk etmekti.

Mevlânâ’nın Mesnevî’sinde de söz ve konuşma ile ilgili, atasözü
mahiyetinde veciz ifadeleri sıkça görmek mümkündür.

“Söze kulak
verme yolundan gir.

Ağızdan bir kere çıkan söz, bil ki yaydan fırlayan ok
gibidir.

Oğul ok gittiği yerden geri dönmez, seli baştan bağlamak gerek.


Söz söylemek için önce dinlemek gerekir. Söz dinleyene göre söylenir,
terzi kaftanı adamın boyuna göre keser.”

(Mesnevî, 1995: I/1627; 1658-

59; VI/1241) gibi ifadelerle Mevlânâ, konuşmak için
önce dinlemeyi billme ve sonra da düşünerek
konuşma gerekliliğine teşbihlerle işaret eder.

Yûnus Emre de söz redifli manzumesinde sözün
önemini şöyle ifade eder:


Keleci bilen kişinün yüzini ag ide bir söz

Sözi bişürüp diyenün işini sag ide bir söz

Söz ola kese savaşı söz ola kestüre başı

Söz ola agulı aşı bal ile yag ide bir söz

[Denge]

ÖLÜM

İyiler gittiler, (onlardan geriye) güzel âdetler kaldı; kötülerden ise zulüm ve lânetler!

Sonunda Müminler için kazanma vardır; münafığa da Ahirette mat olma.

Herkes ölümden ürker, korkar. (Sufiler) ona bıyık altından gülmektedir.

Ey âşık! Âşıkların hayatı ölümdedir. Gönlü gönül vermeden başka bir suretle bulamazsın.

Ölüm gününde ulu bir bey olmak için ecel vaktine kadar iyi tohumlar ekmek gerek.

Bu âlem oyun yeridir, ölüm de gece. Geri döner gidersin; fakat kese bomboş, sen de yorgun argın!

Bil ki iyiler ölünce kaybolmaz, Allah geri gel diye ferman etti mi gelirler.

(Allah’tan razı olan) ezelî emir, neyse ona uyar; hayatla ölüm, onun yanında bir olur.

(Onlar) yaparsa Allah için yaşar, mal, mülk ve hazine için değil... Ölürse Allah için ölür, korkudan hastalıktan değil!

İşte tıpkı bunun gibi ölürken de aynı çeşit ölürüz, ama yarımız ziyan içindedir, yarımız padişah (gibi).

Ebedi akla can yoldaşı olmak için ölüm gününe hazırlan da şimdiden öl!

Tatlı yaşayan, sonunda acı ölür; ten kaydında olan canını kurtaramaz.

(I/0744, 287, 3495, 1751, II/387,* 2600, III/1762, 1909, 1910, 3516, 3760, I/2302)

Bazen yaşama sevincim tükenir.

Bende özlerim.

İnşallah devam zorunluluğu olan bir okulda sınavlarda hocaların devamlı öğrenciye kolaylık sağlaması gibi,Allah'ta bize şu hayata sabrettiğimiz için kolaylık sağlar.

Rabbim ruhumuzu cennetiyle teskin eyleyip,ödüllendirsin inşaallah.

[Denge]

Geldi geçti ömrüm benim, şol yel esip geçmiş gibi
Hele bana şöyle gelir, şol göz açıp yummuş gibi

İşbu söze Hak tanıktır, bu can gövdeye konuktur
Bir gün ola çıka gide, kafesten kuş uçmuş gibi

Miskin adem oğlanını, benzetmişler ekinciğe
Kimi biter, kimi yiter, yere tohum saçmış gibi

Bu dünyada bir nesneye, yanar içim, göyner özüm
Yiğit iken ölenlere, gök ekini biçmiş gibi

Bir hastaya vardın ise, bir içim su verdin ise
Yarın anda karşı gele, hak şarabın içmiş gibi

Bir miskini gördün ise, bir eskice verdin ise
Yarın anda karşı gele, hulle donun biçmiş gibi

Yunus Emre, bu dünyada, iki kişi kalır derler
Meğer Hızır İlyas ola, ab-ı hayat içmiş gibi

Yunus Emre

[Denge]

Güllerle rû-be-rû açılır taze sineler,

Her sine kendi üstüne güllerle iğneler.

Cenab Şahabettin.

[Denge]

Gönül gözünün açılmasına vesile olma,rehber olma görevi bizim ülkemizde genelde din adamlarına verilir.

Kuran kurslarında,camilerde,ailede bu tür meselelerden anlayan biri varsa onların vasıtasıyla öğrenilir böyle şeyler.

Benim gibi yıllarca haydut gibi kaçarsanız nasipsiz kalırsınız.

[Denge]

Kuantum teorisini anlatanlar bir keman teli örneği verirler.

Bunu biraz islama uyarlarsak keman telinin kemana ilk bağlantı yeri,aslında insanın ruhunun yaratılmasıyla eşdeğer.

Sonraki aşama keman telinin,yani hayatımızın,zamansızlık aleminden çıkıp,mekana ve zamana bağlanmasıdır ki,keman teli kemanın ucuna doğru gitmesi hayatımızın çeşitli safhalarını anlatır.

Kemanın düğümlendiği nokta ise ahirette,mizanda iyinin kötüden,haklının haksızdan ayırt edilip,kitabının eline verildiği zamandır.

Geçmişteki yada gelecekteki herhangi bir olay şimdiki zamanı etkiler,titreştirir.

[Denge]

Buddha'yı duymuşsunuzdur.

Ben o felsefelere çok aşina değilim ama;

Yıllar önce Keanu Reeves'in oynadığı-Bu arada bu adamın filmleri efsanedir,örneğin matrix göründüğünden çok farklı şeyler anlatan bir filmdir- Küçük Buddha adlı bir filmini izlemiştim.

Kitapta Buddha hak ve hakikati arama yolculuğuna çıkar,bu sırada çok ağır riyazetler uygular,yani sadece ayakta duracak kadar yemek yer.

Bir gün denız kenarında kayıklarda arp çalan insanlara bakarken,arp çalan bir adamın teli kırılır.

Buddha orda bazı şeylerin farkına varır ve der ki ''Bir teli çok gerersen kırarsın,germezsende ses çıkaramazsın''

Dengeyi farkeder.

O noktadan sonra ağır riyazetleri bırakır.

Tasavvufta da amaç nefsi öldürmek değil,terbiye etmektir.

[nickname]

Buddha'yı duymuşsunuzdur.

Ben o felsefelere çok aşina değilim ama;

Yıllar önce Keanu Reeves'in oynadığı-Bu arada bu adamın filmleri efsanedir,örneğin matrix göründüğünden çok farklı şeyler anlatan bir filmdir- Küçük Buddha adlı bir filmini izlemiştim.

Kitapta Buddha hak ve hakikati arama yolculuğuna çıkar,bu sırada çok ağır riyazetler uygular,yani sadece ayakta duracak kadar yemek yer.

Bir gün denız kenarında kayıklarda arp çalan insanlara bakarken,arp çalan adamın teli kırılır.

Buddha orda bazı şeylerin farkına varır ve der ki ''Bir teli çok gerersen kırarsın,germezsende ses çıkaramazsın''

Dengeyi farkeder.

O noktadan sonra ağır riyazetleri bırakır.

Güzel bir yazıymış Denge'yi her zaman desteklerim...

[Denge]

BÜLBÜL

Divan şiirinde en çok kullanılan fiğürlerden biridir.

Bülbül kuşların aşığı, aşıkların sembolü, sevgiliye ulaşmak, goncanın açtığını görmek, güle olan aşkını ifade etmek için öten bir kuş olarak düşünülür.

Sesi güzeldir.

Hicranın kavuşmanın sembolüdür.

Arapçası andelip, Farsçası, hezar, çoğulu Hezarandır.

Türk şivelerinde “böberdek”, “bübürdek” “keleçek”“kujulak”, “ötlügen” şeklinde kullanılır.



Bülbüller, bahar vakti havalar ısınmaya başlayınca çiftleşir,” dişisi yumurtadan kalkıncaya kadar erkek olan bülbül ekseriya akşam ötmeye başlayıp sabaha kadar hep öter.

Yuvasını genellikle ağaç dallarına çokça da gül ocakları içine yapar.

Böyle yerelere yılanlar çıkamazlar.

” Bu nedenlerle bülbül erkek aşığın sembolüdür. Divan şiirinde erkek aşığı temsil eder. Bütün çiçekler bülbüle aşık tır ama; bülbül ise yalnız güle aşıktır.

Bülbülle gül hiçbir zaman bir araya gelemez.

Çünkü gül, bülbüle karşılık vermez. “

Gül nazlıdır, naz libası giyer ve naz uykusuna yatar.

Vefasız ve zâlimdir.”

Bülbül ise bu naza ve işveye sürekli şarkılar söyleyen bir aşıktır.

O yüzden bülbül sazı, nağmeyi ve ağlamayı ifade eder.

Eskilerin dediklerine göre “Bülbül kızgın iken ışığa koşar bazan da fenlere çarpar hatta ağaç dalı sanarak saza bile konarmış “

Kondurur sazına sad bülbülü ma’nayı ne dem
Olsa mızrab- zen –i tar –ı hayali yekta

Sabri –i Şakir



Eski şiirde bül bül ve gül hikayesi çok sık işlenmiştir.

Bülbülün güle erişmek için çabasına dikenlerin engel olduğu gülün dikenin bülbülün göğsüne batarak bülbülü öldürdüğü hikayesiyse sık sık karşımıza çıkar.

Gül su ihtiyacını bülbülün kanıyla karşılar.

Bülbül nağmeleriyle kendinden geçerken gül de naz uykusundan uyanıp onun kanını içiverir.

Bülbülün kanı, gülün dikenlerine sızıp goncaya ulaşır ve ona renk katar.

Kırmızı gülün rengi bülbülün kanındandır.

*****

Bir internet sitesinden...