Şizofrenide moleküler mekanizmalar (Bu hastaların okumasını şiddetle tavsiye ederim.)

Hydra · 06-09-2010

Ortaçağ Avrupa'sında,şizofreni hastalarının kafa kemiklerinde rahipler eşliğinde delikler açılıyordu,böylece içlerine girdiği düşünülen kötü ruhların ve şeytanların dışarıya çıkacağı düşünülüyordu.Günümüzde ise şizofrenin bir hastalık olduğu kabul ediliyor,tıpkı şeker hastalığı, astım,epilepsi gibi.Beynin bazı bölgelerinde sinir hücreleri arasında iletişimin bozulduğu şizofrenide her geçen gün daha etkin tedavi yöntemleri geliştiriliyor.

Şizofreni çoğunlukla genç yaşta başlayan,insanın kişiler arası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaşarak kendi iç dünyasında yaşadığı,düşünce,duygu ve davranışlarda önemli bozukluklarla kendini gösteren bir hastalıktır.

Terim olarak ilk kez İsviçreli psikiyatris Paul Eugen Bleuler (1857-1939) tanımlaşmıştır.Bu tanımı hastaların ruhsal yaşamlarındaki ''bölünmeye'' atıfta bulunmak adına verilmiştir.Yunanca bölünmüş anlamına gelen ''şizo'' ile akıl anlamına gelen ''frenos'' sözcüklerinin bileşiminde oluşmaktadır.Burada bahsedilen hastanın iki kişilikli olduğu değil iki farklı geleceğe inanmasıdır.

Her ne kadar nedeni tam olarak anlaşılamamış olsada 20.yy'ın ikinci yarısından itibaren şizofreninde epilepsi gibi bir beyin hastalığı olduğu giderek kabul edilmeye başlandı.Bu durumda günümüzde bu anlamda etkin tedavisi yapılabilmekte.Şizofrenide dahil olmak üzere bütün hastalıkların temelinde moleküler mekanizmalar mevcut.

Şizofrenide çalışmalar iki temel neden üzerinde yoğunlaşıyor;Kalıtımın rolü ve beyindeki biyokimyasal değişimler.Bu iki faktör farklı görüşler olmayıp aksine birbirini tamamlanıyor.

Şizofreni hastalarının beyinlerindeki bazı bölgelerin sağlıklı insanlara göre daha küçük olduğu biliniyor.Kuşkusuz şizofreni hastalarında beyindeki tüm iletişim sisteminin bozulması söz konusu değil.Belli bölgeler ve özellikle dopamin,glutamat,GABA adı verilen nörotransmitterlerin beyindeki metabolizması,şizofreni konusunda çalışan bilim insanlarının ilgi odağıdır.

Gerçek neden her ne olursa olsun bunun hastalığın başlangıcından hemen önce meydana gelmediği ve olayın sinir sisteminin gelişimi sırasında şekillenmeye başladığı artık kabul ediliyor.Şizofrenide görülen nörogelişimsel bozukluk beynin düşünce,algı,bilişsel işlevler ve duygulanım gibi çok önemli işlevlerini olumsuz etkiliyor.

Sonuç olarak yapılan çalışmaları ortak bir paydada topladığımız zaman şizofrenide beynin bazı bölgelerinde glutamatın başlattığı şelalede önemli sorunlar olduğu düşünülüyor.Sinaptik bölgenin yapısı dikkate alındığında çok farklı nedenlerin olabileceği anlaşılıyor.Proteinlerde,lipit bileşimden ve nörotransmitter iletimindeki sorunlar gibi.Moleküler mekanizmaların aydınlatılmasıyla şizofreni hastaları her geçen gün daha etkin tedavi yöntemlerine kavuşuyorlar.Onlar için mutlu yarınlar pek uzak değil.

Yağ konusuna açıklık getirmek gerekirse; Sinir hücrelerindeki miyelin kılıf yağ bakımından zengindir.Burayı kodlayan gendeki problemler nörotransmitterler haricinde yağlarında önemini gösteriyor.

Bilim ve Teknik.

Arkadaşlarım makale teknik açıdan çok yoğundu.Bu kadar özetleyebildim.İlgilenen arkadaşlar varsa ayrıntılar hakkında konuşabiliriz.

Saygılar