Genler mevcut özelliklerimizde tek başına rol almazlar

[Hydra]

Konunun yeri burası mıdır diye şüphelendim ama başka da bir yer bulamadığım için buraya koymak istedim.( süper mod.un anlayışına sığınarak )

Hazel33' ün soya çekim konusunda sormuş olduğu sorulara ithafen paylaşmak istedim.Umarım sıkılmazsınız.


İnsanoğlu çok eski çağlardan beri, belki de kendini bildi bileli, genetikle ilgilenmiştir.Organizmalarda bariz şekilde belli olan karakter ya da özelliklerin döller arasında nasıl taşındığı merak edilmiştir.Bu konuda sorular sorulmuş, bu soruların yanıtını kendi çağında ulaştığı kültürel düzey olanaklarla bulmaya çalışmıştır.Her çağda fark edebildiği her doğal olaya açıklama bulmaya çalışırken , bilimin ışığı olmadığı dönemlerde doğru yanıtlar bulmuş olamazdı.

Eğer bir canlı türünün bireyleri arasında basit bir gözlem yaparsak, çok büyük çeşitlilik olduğu açıkça ortaya çıkar.

İnsan bireylerinin, göz rengi, boy uzunluğu, saç rengi ve deri rengi bakımından farklılıkları vardır, ama tüm insanlar bilindiği gibi tek bir türdendir.Bir türe ait bu bireysel farklılıklar, kuşaklar arasında tekrarlanırken söz konusu tür kendi özellikleri ile kalmaktadır.

Genler özel bir dış görünüşün gelişmesi için gizli bir potansiyele sahiptir.Genin bu potansiyeli yalnız öteki genlerle ve onların ürünleri ile yaptığı etkileşimlerle değil, aynı zamanda çevresel etkilere de bağlıdır.Örneğin, bir kişinin boyu birçok genle denetlenir, ki bunların ifadesi iç ve dış çevresel etmenlerle önemli derecede etkilenir.

Organizma canlı olarak kaldıkça çevresel etkilerin kalıtsal madde ile olan sıkı iletişimi devam eder.
Aslında, daha geniş bir kapsamda düşündüğümüzde gelişim olaylarının karmaşık bir genetik gelişim programı çerçevesinde gerçekleşebileceği savunulmaktadır.Gerçekten de belli bir genin kendi başına belli bir özelliği saptadığını söyleyemeyiz.

Örneğin;kendi kendine mavi gözlü veya kahverengi saçı saptayan bir gen vardır diyemeyiz.Bununla beraber, verilen belli çevre koşullarında ve belli bir genotipte mavi göz ve kahverengi saçın oluşmasına doğru olan gelişmeyi etkileyen genler vardır.Bu ayırt etme, gelişmenin birçok düzeyinde birçok etmenlerin yakın etkileşimi sonucu dış görünüşte ortaya çıktığını gösterir.

İnsan boy uzunluğu genlerle etkilenir. Çoğunlukla uzun boylu ana-babaların uzun yavrulara, kısa boylu ana-babaların kısa yavrulara sahip olma eğilimi vardır.İşte buna rağmen genler kendi başına insan boyunu saptamaz, çevrede rol oynar.İnsan boyunun geçmiş 100 yıl süresince her kuşak başına 2,5 cm uzadığı hesaplanmış.Bu artışın genotipteki (genlerindeki) değişim sonucu olmadığı, fakat daha ziyade, daha iyi beslenme ve sağlık hizmetine bağlı olduğu bilinmektedir.Öyleyse genler ile çevre etkileşerek insan boyunu saptar.

Alkolik olmak çoğu araştırmaya göre genlerle ilişkilendirilmiş.Alkolik babanın oğulları doğumdan hemen sonra yanından uzaklaştırılırsa başka bir ailenin bakımı altına sokulursa çocuklarda bu anlamda bir gelişimin olmadığı görülmüştür.Yine çevre koşullarının gen yönetiminde etkinliklerini görmüş oluyoruz.
Genlerimiz alkolün nasıl metabolize edildiğini söyler ama tek başlarına kişiyi alkolik yapamazlar.
Bugün bazı genetikçiler ne genlerin ne de çevrenin zekayı tek başına etkin bir şekilde etkilediğini kabul ediyorlar.İnsan zekası hem çevrenin hem de genlerin bir ürünüdür.

PKU dediğimiz otozomal çekinik bir genle kontrol edilen kalıtsal insan hastalığı eğer tedavi edilemezse zeka geriliğine neden oluyor.

Özdeş ikizlerin özdeş olmayanlara göre daha az görülen IQ farklılığı, aile büyüklüğü, beslenme ve kültür gibi çevresel değişikliklerle açıklanmaya çalışılmaktadır.Genlerimizi değiştiremezsek bile çevreyi değiştirerek zekamız üzerinde değişiklikler yapacağımız bilmemiz önemli bir gelişmedir.

Bu anlamda tek yumurta ikizleri (özdeş ikizler) birbirlerinden ayrılıp farklı ailelere verildiğinde çevresel etmenler nedeniyle birbirleriyle ne kadar uyum içerisinde olmalarına rağmen değişik durumlar almışlardır. (Tek yumurta ikizlerinin genetik olarak birbirlerinin hemen hemen aynı olduklarını bilmekte yarar var.Çeşitli kaynaklara göre kan tipleri %100 uyuşur.Göz rengi % 99.Zeka geriliği %97.Şizofreni %69 v.s)

Dış etmenlerin etkilerinin yanı sıra iç etmenlerde etkilidir.

Mesela; Kan grubu antijenlerinin genetik özellikleri prenatal dönemde başlar.

Özetlersek ;
Dış etmenler; Sıcaklık, ışık, beslenme, anasal ilişkiler
İç etmenler; Yaş, eşeylilik, substratlar (kimyasallar)

Bir organizmanın görünüşünün, onun genetik yapısını her zaman yansıtmadığı gerçeği bizi sürprize sürüklememelidir.

Saygılar..

[broken]

paylaşım için teşekkür ederiz hydra...
Genler hayatımızda bir çok şeyi belirleyici olarak rol oynar ama son tahlilde yaşamımızdaki çoğu şeye de biz kendi irademizle karar verip bunu uygularız...

[Hydra]

Rica ederim Broken.
Bahsettiğiniz irade konusu çevresel ve içsel faktörlerin içindeyse neden olmasın

[goffee]

şimdi ben genetikle ilgili konular hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadıgım için birçok şeyi anlamakta zorlandım.
şunu sormak istiyorum.
deniliyorki:
İnsan bireylerinin, göz rengi, boy uzunluğu, saç rengi ve deri rengi bakımından farklılıkları vardır, ama tüm insanlar bilindiği gibi tek bir türdendir.

Genler bu kadar değişken olabiliyormu?
Yani şunu anlamaya çalışıyorum.
Biz insanlarca inanılan birşey var.
Hepimiz Havva annemizden ve Adem atamızdan geldik.
Ve onların çocukları birbiri ile evlenmiş.
Ve onların çocukları da birbiri ile evlenmiş ve bu olay belli bir süre bu şekilde devam etmiş.
Yani bir şekilde yakın akraba evlilikleri yaşanmış ve çoğalma oluşmuş.
Ancak şuanki dünya nüfusuna bakınca Siyah insanlar, beyaz insanlar, kıvırcık saçlılar, çekik gözlüler gibi bir çok bölgeler oluşturmuşuz yada oluşturmamışızdır bilemiyorum.
Şimdi kafam çok karıstı asıl sorum şu:
Genler bu şekilde zamanla bu kadar değişim gösterebilrmi?
Yada ben genleri yanlış mı anlıyorum.
Genetikten gercekten anlamıyorum diyebilirim.

Bu yüzden genleri biraz daha basitleştirerek anlatan bir yazı olursa iyi olur.
Basitlikten kastım kısa bir yazı olması değil.
Anlayabilecegimiz gibi olması.

[Hydra]

şimdi ben genetikle ilgili konular hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadıgım için birçok şeyi anlamakta zorlandım.
şunu sormak istiyorum.
deniliyorki:
İnsan bireylerinin, göz rengi, boy uzunluğu, saç rengi ve deri rengi bakımından farklılıkları vardır, ama tüm insanlar bilindiği gibi tek bir türdendir.

Genler bu kadar değişken olabiliyormu?
Yani şunu anlamaya çalışıyorum.
Biz insanlarca inanılan birşey var.
Hepimiz Havva annemizden ve Adem atamızdan geldik.
Ve onların çocukları birbiri ile evlenmiş.
Ve onların çocukları da birbiri ile evlenmiş ve bu olay belli bir süre bu şekilde devam etmiş.
Yani bir şekilde yakın akraba evlilikleri yaşanmış ve çoğalma oluşmuş.
Ancak şuanki dünya nüfusuna bakınca Siyah insanlar, beyaz insanlar, kıvırcık saçlılar, çekik gözlüler gibi bir çok bölgeler oluşturmuşuz yada oluşturmamışızdır bilemiyorum.
Şimdi kafam çok karıstı asıl sorum şu:
Genler bu şekilde zamanla bu kadar değişim gösterebilrmi?
Yada ben genleri yanlış mı anlıyorum.
Genetikten gercekten anlamıyorum diyebilirim.

Bu yüzden genleri biraz daha basitleştirerek anlatan bir yazı olursa iyi olur.
Basitlikten kastım kısa bir yazı olması değil.
Anlayabilecegimiz gibi olması.

goffe öncelikle est. böle bilen kişi konumunda olup birşeyler anlatmak haddime değil ama sorularına cevap vermek isterim.

Genler bu kadar değişken olabiliyor.Değişkenliğin bir takım kıstasları var.Organizmamız da bahsettiğiniz özellikleri içeren genler var.Mesela mavi göz, kahverengi göz, kıvırcık saç ,düz saç gibi hepsi var bizde.Mesele hangisinin baskın olduğu.Mesela kıvırcık saç düz saça göre baskın.kıvırcık saç olması için kıvırcık saçı ilgilendiren genin protein sentezi yapıp işlemesi gerekmekte.
şöyle izah ediyim;
Kıvırcık saçı temsil eden gen A olsun (düz saça göre baskın olduğu için A)
Düz saçı temsil eden gen a olsun (Kıvırcık saça göre baskın olmadığı için a )
Şİmdi buradaki mesele şu: Anne ya da baba bu genler bakımından homozigot mu yani AA mı yoksa aa mı? (Homozigot demek aynı geni bulundurmak demek)
Eğer anne ve babanın ikiside heterezigotsa;(Anne de Aa baba Aa demektir yani iki geni de birlikte bulunduruyor demektir.)
Bunların çocuklarının %66,6 kıvırcık saçlı, %33,3 ü düz saçlı olur.
Eğer anne ya da baba homozigotsa (yani sadece bir geni bulunduruyorsa AA ya da aa gibi) AA olursa kıvırcık saç bakımından homozigot deriz.aa ise düz saç bakımından homozigottur deriz) mesela bizim ailemizde anne ve baba Düz saç bakımından homozigot olsun yani aa olsun.
Bunlardan doğan çocukların hepsi düz saçlı olur
Burdan şunu anlıyoruz.her anlamda gene sahibiz.Fakat üreme söz konusu olduğunda ilgili genlerin ifade edilişleri değişir.Bu değişimi Mendel kurallarına göre belirleriz.Nihayetinde olasılık hesabı yaparak çocukların fiziksel özelliklerini tahmin ederiz.Mende çarprazlamalarının dışında kalan durumlar da var onlara girmiyim çok teknik konular çünkü.Genel anlamda genleri anlamak için bu örnek yeterli olabilir.
Şimdi fiziksel özellikler ve karakteristik özellikler de genler bunu söylerken diyoruz ki çevresel faktörler genlerin yönetiminde etkin rol oynar.Genler zamanla değişmez.Sadece yazı da bahsettiğim gibi iç ve dış faktörlere göre değişir.
Mesela soğuk ülkelerde beyaz insanların olması durumu var Neden ? Soğuk iklime karşı vücut ısısının sabit tutulması çabasından ötürü.
Bu yüzden yaşadığımız iklime göre ten rengimizi ifade eden genlerimiz bu faktörler altında farklı protein sentezine neden olmuş yani farklı ifade edilmişler.
Şimdi tür dediğimiz mevzu sadece bir yerden çıkmıyor.insan atası var.Bu atanın göç edilerek doğal seçilim ve varyasyonlar altında şekillenmiştir.Demek istediğim;Çekik gözlü olan bireylerin atası farklıdır.
Adem ve Havva dan türeme konusunda ise; evet baktığınızda akraba evliliği oluyor.İşte biz genler diyoruz ama yaratıcıyıda unutmayalım.Çünkü yukarıda anlattığım noktada çocuklarında %33,3 olasılıkla düz saçlı olabileceğini söylemişti.kıvırcık saçlı olma buna göre daha yüksek bir olasılıkken çocuklar her defasında düz saçlı olabilir.Burdan ele alırsak akraba evliliği şeklinde üreme devam etmekte bu devam süresinde genler zaten vardı.Bu kadar farklı olmasının nedeni genlerin her üreme de farklı farklı çeşitlerinin işlev görüyor olması.
işte farklı genlerin işlev görmesi tek başına rol almıyor bu rolün içinde çevresel ve içsel faktörlerin rolüde çok büyük.

Aslına bakarsanız yazımda elimden geldiği kadar basit anlamda izah etmeye çalıştım ama inanın söz konusu genetik olunca bu kadar oluyor.Normalde anlattığım şeylere ek olarak bir sürü daha durum söz konusu edebiliriz.Gen deyince ben bile korkuyorum
Sizin için ve bunu okuyan her arkadaşım için akıllarına takılan birşey varsa sorularına cevap verebilirm

[Hydra]

Bilgi için cok teşekkürler hydra .

Rica ederim.siz isteyin ben seve seve anlatırım

[goffee]

Şimdi başlangıcta bir cümle geçmişti burda herseyi anladıgımı düşünmüştüm.
Ama son satırlarda yine kafam karıstı dogru anlayıp anlamadıgımı onaylatmakta fayda var.
Başlangıcta:
"Organizmamız da bahsettiğiniz özellikleri içeren genler var.Mesela mavi göz, kahverengi göz, kıvırcık saç ,düz saç gibi hepsi var bizde."

Son bölümde şunu söylemişsiniz.
"Şimdi tür dediğimiz mevzu sadece bir yerden çıkmıyor.insan atası var.Bu atanın göç edilerek doğal seçilim ve varyasyonlar altında şekillenmiştir.Demek istediğim;Çekik gözlü olan bireylerin atası farklıdır."


Şimdi ben sordugum bölüm anlaşılması için özellikle kestim ama olayı bütün olarak ele almam gerektigininde farkındayım bunu belirterek soruyorum.

Sormak istediğim şu:
Şuan ben kahverengi gözlüyüm yinede mavi göz genini bedenimde bulunduruyor olma imkanım varmıdır?

İkinci soru şu:
Anlatımınızdan anladıgıma göre bir yerden bir yere göç olmuş ve bu göçen insanların çocukları bu göçü başlatan insanlara beziyorlar?
Yani bu yüzden her ayrı göç bölgesi değişik bir görünüm veriyor?

Soruş şeklimin biraz garip oldugunu biliyorum ama sıfırdan başlayıp hızlı ögrenmenin yolu bu olsa gerek
başka türlü anlattıklarınızı anlayamam.
birçogunuzun anladıgı ama benm sıfırdan ögrenmem gereken konular bunlar.

[Hydra]

Şimdi başlangıcta bir cümle geçmişti burda herseyi anladıgımı düşünmüştüm.
Ama son satırlarda yine kafam karıstı dogru anlayıp anlamadıgımı onaylatmakta fayda var.
Başlangıcta:
"Organizmamız da bahsettiğiniz özellikleri içeren genler var.Mesela mavi göz, kahverengi göz, kıvırcık saç ,düz saç gibi hepsi var bizde."

Son bölümde şunu söylemişsiniz.
"Şimdi tür dediğimiz mevzu sadece bir yerden çıkmıyor.insan atası var.Bu atanın göç edilerek doğal seçilim ve varyasyonlar altında şekillenmiştir.Demek istediğim;Çekik gözlü olan bireylerin atası farklıdır."


Şimdi ben sordugum bölüm anlaşılması için özellikle kestim ama olayı bütün olarak ele almam gerektigininde farkındayım bunu belirterek soruyorum.

Sormak istediğim şu:
Şuan ben kahverengi gözlüyüm yinede mavi göz genini bedenimde bulunduruyor olma imkanım varmıdır?

İkinci soru şu:
Anlatımınızdan anladıgıma göre bir yerden bir yere göç olmuş ve bu göçen insanların çocukları bu göçü başlatan insanlara beziyorlar?
Yani bu yüzden her ayrı göç bölgesi değişik bir görünüm veriyor?

Soruş şeklimin biraz garip oldugunu biliyorum ama sıfırdan başlayıp hızlı ögrenmenin yolu bu olsa gerek
başka türlü anlattıklarınızı anlayamam.
birçogunuzun anladıgı ama benm sıfırdan ögrenmem gereken konular bunlar.

Şuan ben kahverengi gözlüyüm yinede mavi göz genini bedenimde bulunduruyor olma imkanım varmıdır?

Evet goffe , sen kahverengi gözlü olmana rağmen DNA kitaplığında( biz genom diyoruz) göz renginin her genini taşıyorsun.Fakat genlerinin kahverengi gözü ifade edenleri rol aldığı için kahverengi gözlü oldun.

Anlatımınızdan anladıgıma göre bir yerden bir yere göç olmuş ve bu göçen insanların çocukları bu göçü başlatan insanlara beziyorlar?
Yani bu yüzden her ayrı göç bölgesi değişik bir görünüm veriyor?


Evet aynen buyurduğunuz gibi göçen insanların çocukları bu göçü başlatan insanlara benziyorlar.(İstisnalar var ama bu konuya girersem kafanızın karışmasına neden olacağım için o istisnalara girmiyorum.)Benim annem tarafında orta asya türklerinden bağlantı var.Biz 3 kardeşiz.Ben ortancayım.Diğer kardeşlerime göre gözlerim çekik.Orada söz konusu olan gen kendini bende ifade etmiş.Yani başta göç eden bireylere göre dağılım olmasaydı benim çekik gözlü olma ihtimalim yoktu.(Çünkü burada o atalardan gelen gen rol aldı.Diğer kardeşlerimde o genim eksik baskınlık gösterdiği için rol almadı)
Bu yüzden yine ifade ettiğiniz gibi her ayrı göç bölgesi çevresel ve içsel faktörler ışığında genlerini ifade eder.Yani insanların esmer olmaları Afrika'lı oldukları için değil.Afrika'daki insanların esmer olması oradaki atanın rol alması anlamına gelir (genetik olarak)


ilk kısma cevaben; Evet tür konusunda ata olayı var ama atalarda her gen mevcut.

[goffee]

tammdır şimdi tam olarak anladıgıma eminim.
bilsen yıllardır düşündügüm bir şüphem vardı yanlış oldugunu anladım.
gercekten teşk ederim.

[Hydra]

tammdır şimdi tam olarak anladıgıma eminim.
bilsen yıllardır düşündügüm bir şüphem vardı yanlış oldugunu anladım.
gercekten teşk ederim.

Rica ederim.Benim için keyifli bir anlatım oldu.
Söz konusu genler olunca her defasında tekrar tekrar şaşırıyorum
Şüphenizi merak ettim.Giderdiğim için mutlu oldum.