Lityumun Nasıl Çalıştığı Sonunda Açıklandı
Lityumun Nasıl Çalıştığı Sonunda Açıklandı
70 yıllık geçmişine rağmen lityum, bipolar bozukluğun manik ve depresif episodlarının tedavilerinde kullanılmaya devam ediliyor.
Araştırmacılar lityumun tam olarak nasıl çalıştığını yeni yeni kavrıyorlar. Devam etmekte olan araştırmalar lityumun beyin hacmi eksikliğine çare olabiliceğini gösteriyor.
Bipolar bozukluğun tedavisinde temel olarak kullanılabilecek moleküler mekanizmalar ancak son 15 yılda keşfedildi.
Bu zaman aralığında hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar lityumun nöroprotektif ve nörotrofik etkilerini tespit etmeye başladı.
Lityumun yukarıda tanımlanan moleküler etkileri bipolar bozukluğa sahip olan insanlarda görüntülenen bölgesel beyin hacmi eksikliğinin keşfi ile örtüştü.
Bilhassa, yapılan araştırmaların bir kısmı beyin bölgelerindeki hacim değişimlerinin ve başlıca azalmalarının duygudurum değişiklikleri ile bağlantılı olduğunu tespit etti.
Bu çalışmalar aynı zamanda bazı bipolar bozukluk tedavilerinin beyin bölgelerinin hacimlerini arttırabileceği hakkında ipuçları vermeye başladı.
Biyolojik Psikoloji adlı bir derginin yaptığı büyük bir araştırma hamlesinde, 11 uluslararası araştırma grubu bipolar bozukluğa sahip yetişkinlerden elde ettikleri verileri bir havuzda topladılar.
Bu araştırma bipolar bozukluğa sahip ve sağlıklı bireylerin beyin yapılarındaki farklılıkların değerlendirilmesinde geniş çaplı bir analiz yapılmasını sağladı.
Araştırmalarda bipolar bozukluğa sahip bireylerin daha büyük sağ arka ventrikülere, sol temporal lob ve sağ putamen değerlerine sahip oldukları tespit edildi.
Bipolar bozukluğa sahip olup lityum almayan bireylerin sağlıklı bireylere göre daha düşük serebral ve hipokampal değerlere sahip olduğu gözlemlendi.
Daha da önemlisi, lityum takviyesi alan bipolar bozukluk hastalarının hipokampal ve amigdala değerlerinde lityum almayan hastaların ve sağlıklı olan bireylerin değerlerine göre kayda değer ölçüde artış gözlemlendi.
Ayrıca Serebral değerlerdeki azalma büyük ölçüde bipolar bozukluk hastalığının süresi ile de bağlantılıydı.
Araştırma ile ilgili, Biyolojik Psikoloji dergisi editörü Dr. John Krystal, 'Bu devasa analiz bipolar bozuklukla ilgili bölgesel beyin yapısı değişiklikleri hakkında güçlü bir destek sağladı, aynı zamanda bu bozukluğun tedavilerinin bazı değer kayıplarını azaltabileceği yönünde de bir umut verdi.' yorumunu yaptı.
Çeviren - Ömer Said Çağdır
