malahit
03-08-2009, 01:09 AM
Ben Kraliçeyim
Manik olan kişi kendini farklı hisseder
Psikiyatride tanımlanmış yüzlerce hastalık var. Bunlardan biri de halk arasında 'Manik depresif bozukluk' olarak bilinen 'Bipolar Bozukluk'tur. 'İki Uçlu Mizaç Bozukluğu' olarak da anılır. Bu mevsimde artış eğiliminde olan bir hastalıktır. Burada kişi çok farklı bir hal içine girer. Kişi kendini kraliçe hisseder. Kültüre göre kimi kendini mucit sanırken, kimi de evliya olarak görür. Kimi kendini peygamber görür. Bazıları 'Atatürk benim içimde' derken kimi de dünyanın kurtuluşu kendisi tarafından gerçekleştirileceğini savunur. Aşırı harcama yaparlar. Tüm varlıklarını birden satabilirler. Hem de yok fiyatına. Satmadan dağıtanlarda vardır. Kendi eliyle kendini talan eder adeta. Toplum kurallarına uyan bir kişi iken birden gecelerin ve eğlencelerin adamı oluverir. Birden hızlı flörtler yapabilir. Beklenmedik ani evlenmeler ya da kontrolsüz cinsel ilişkiler yaşayabilir. Kişiliğe değişir ve iş yerindeki arkadaşlarına sarkıntılık edebilir.
Tüm bunlar beynindeki bir değişimden ileri gelir. Maniye giren kişinin davranışlarından bazılarıdır sadece bunlar. Manik Depresif Bozukluğun artış gösterdiği şu günlerde bu konuyu Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi'nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Funda Güdücü Sağır ile konuştuk.
-İsterseniz konuyu tam anlamak bakımından depresyonun kısa tarifiyle başlayalım. Kısaca depresyonu nasıl anlatırsınız?
- Depresyon duygulanımın çökkün olduğu, ilgisizlik ve isteksizlik, yorgunluk, hayattan zevk alamama , suçluluk duyguları, değersizlik hissi, sıkıntı, uykusuzluk, iştah bozukluklarının olduğu olduğu bir tablodur. En az iki haftadır sürüyor olması gerekir depresyon diyebilmek için.
-Manik depresif dendiğinde bu anlattıklarınızın tersini mi anlamalıyız?
- Bipolar bozukluk veya iki uçlu bozukluğa halk arasında manik depresif deniliyor. İki uç derken duygulanımın tamamen birbirine zıt durumda olduğu kliniği anlatır. Depresif uçta iken hasta çökkündür. Mutsuzdur. Manik uçta ise aşırı coşkulu ve enerjik olur. Sadece depresyon atakları olan ya da atağı olan ise unipolar depresyondur.
-Sanırım bu günlerde manik depresif ataklarda artış oluyor?
- Bipolar bozukluğun bazı hastalarda özellikle bahar aylarında ya da mevsim geçişlerinde özellikle manik atakların uyarıldığı biliniyor. Yani bu aylarda manik belirtilerle bipolar hastaların başvurusunda bir artış olabiliyor.Dikkatli olmakta yarar var.
-Psikiyatrinin artık bir beyin duygulanımıyla ilişkili olduğu söyleniyor. Manide olan kişinin beyni nasıl çalışıyor?
- Manide beynin nasıl çalıştığıyla ilgili tedaviden yola çıkılarak bazı sonuçlar sağlanmıştır. Beyinde monoamain dediğimiz bazı kimyasallar artmıştır.
-Mani sırasında kişinin yaptıkları kültürü, eğitimi, yetiştiği çevresi ile mi ilgili kişiliyle mi?
- Mani sırasında kişinin zengin bir davranışsal dışa vurumu vardır. Bu renkli tablonun kültürle ilişkisi olmadığı söylenemez. Ahlaki açıdan katı çerçeveleri olan toplumlarda hastalık nedeniyle kontrol mekanizmasının devre dışı kalmasından dolayı daha önce baskılanmış dürtüler daha belirgin olarak ortaya çıkar. Kadın hastaların mesela evlilik dışı cinsel davranışlarında artış olur. Müslüman ülkelerde yapılan çalışmalarda da ramazan ayıyla beraber uykusuzlukla gelen manik alevlenmelerde artış olduğu gözlenmiş. Yine peygamber, mehdi olduğunu savunma gibi bazı büyüklük hezeyanları kültürle oldukça bağlantılı. Yetiştiği çevre, aldığı eğitim içgörünün gelişmesi açısından da önemlidir. Yine narsisistik yapılanması olanlarda büyüklenme hezeyanları daha yoğun olabilir.
-Manideki kişi yaşadıklarının farkında mıdır?
- Bazı hastalar tam mani dönemine girmeden önce uyku düzenindelki bozulma ya da düşünce hızında artış olur. Coşkulu bir duygulanım ile hastalığın başlayacağından haberdar olurlar. Ancak şiddetli bir manik atak içerisinde iken yaşadıklarının farkına varmaz. Peygamber olduklarına, dünyayı yönettiklerine inanırlar. Çevresindekileri de inandırmaya çalışırlar. Büyük borçların altına imza atarlar. Ancak yakınları vasıtasıyla tedavi için gelirler.
-Manideki kişi en çok kendine mi zararlı davranışlar yapar çevresine mi?
- Zararlı davranışlar kendine de olabilir çevresine de. Çok çabuk dost edinirler. Kefil olup milyarlarca borçlanabilir. Bol bol alışveriş yaparlar. Elindekileri çevreye dağıtabilirler. Evli olsa dahi aşık olup cinsel münasebetleri olabilir. Önce kişilik yapısı hiç bunlara müsaade etmediği halde bile bunları yapabilirler. Daha sonra pişmanlık duyacağı durumlar yaşayabilir. Ani öfke ve düşmanlık duygularına kapılabilirler. Saldırganlık gösterebilirler. Tüm bunların maddi ve manevi birçok yıkıcılığı vardır kişiye.
- Mani teşhisiyle tedavi gören kişi araba kullanabilir mi?
- Hastalık sürekli aktif olan bir durum değildir. Stabil bir duygulanım döneminde hayatının gerektirdiği her şeyi yapabilir. Ancak manik döneme girdiğinde kontrolsüz araç kullanabilirler. O nedenle hem kendileri hem de çevrelerinin dikkatli olmasını öneririm.
-Mani döneminde bir iş adamının bağlayıcı kararlar verebilir mi?
- Bu dönemde önemli kararlar alması sağlıklı olmaz. Bunu önermeyiz. Kişi büyüklenmeci hezeyanlarla hiç yapamayacağı işlere kalkışabilir. Devlet başkanı, dünyayı kurtaran adam olmayı amaçlayabilir. Bu amaçlar doğrultusunda ciddi maddi kayıplara uğrayabilirler. Hiç ilgilenmedikleri alanlarda yatırım yapmaya teşebbüs edebilirler. Sonrasında pişman olacakları yola girebilirler. Bu zararlara uğramamaları için mani dönemlerinde bağlayıcı kararlar gerektiren, mali gücü gerektiren önemli kararlar almamaları yerinde olur.
-Kişi maniye gireceğinin işaretlerini verir mi? Bunlar hangi davranışlardır?
- Maniye girerken düşünce hızının arttığı, konuşmalarının hızlandığı, ses tonunun yükseldiğini görebiliriz. Hiç yorulmadıklarını ifade ederler. Uyku düzenleri bozulmuştur. Gece uyanık kalmaya çalışırlar. Bu işaretler ciddiye alınmalıdır.
devamı alttadır
Manik olan kişi kendini farklı hisseder
Psikiyatride tanımlanmış yüzlerce hastalık var. Bunlardan biri de halk arasında 'Manik depresif bozukluk' olarak bilinen 'Bipolar Bozukluk'tur. 'İki Uçlu Mizaç Bozukluğu' olarak da anılır. Bu mevsimde artış eğiliminde olan bir hastalıktır. Burada kişi çok farklı bir hal içine girer. Kişi kendini kraliçe hisseder. Kültüre göre kimi kendini mucit sanırken, kimi de evliya olarak görür. Kimi kendini peygamber görür. Bazıları 'Atatürk benim içimde' derken kimi de dünyanın kurtuluşu kendisi tarafından gerçekleştirileceğini savunur. Aşırı harcama yaparlar. Tüm varlıklarını birden satabilirler. Hem de yok fiyatına. Satmadan dağıtanlarda vardır. Kendi eliyle kendini talan eder adeta. Toplum kurallarına uyan bir kişi iken birden gecelerin ve eğlencelerin adamı oluverir. Birden hızlı flörtler yapabilir. Beklenmedik ani evlenmeler ya da kontrolsüz cinsel ilişkiler yaşayabilir. Kişiliğe değişir ve iş yerindeki arkadaşlarına sarkıntılık edebilir.
Tüm bunlar beynindeki bir değişimden ileri gelir. Maniye giren kişinin davranışlarından bazılarıdır sadece bunlar. Manik Depresif Bozukluğun artış gösterdiği şu günlerde bu konuyu Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi'nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Funda Güdücü Sağır ile konuştuk.
-İsterseniz konuyu tam anlamak bakımından depresyonun kısa tarifiyle başlayalım. Kısaca depresyonu nasıl anlatırsınız?
- Depresyon duygulanımın çökkün olduğu, ilgisizlik ve isteksizlik, yorgunluk, hayattan zevk alamama , suçluluk duyguları, değersizlik hissi, sıkıntı, uykusuzluk, iştah bozukluklarının olduğu olduğu bir tablodur. En az iki haftadır sürüyor olması gerekir depresyon diyebilmek için.
-Manik depresif dendiğinde bu anlattıklarınızın tersini mi anlamalıyız?
- Bipolar bozukluk veya iki uçlu bozukluğa halk arasında manik depresif deniliyor. İki uç derken duygulanımın tamamen birbirine zıt durumda olduğu kliniği anlatır. Depresif uçta iken hasta çökkündür. Mutsuzdur. Manik uçta ise aşırı coşkulu ve enerjik olur. Sadece depresyon atakları olan ya da atağı olan ise unipolar depresyondur.
-Sanırım bu günlerde manik depresif ataklarda artış oluyor?
- Bipolar bozukluğun bazı hastalarda özellikle bahar aylarında ya da mevsim geçişlerinde özellikle manik atakların uyarıldığı biliniyor. Yani bu aylarda manik belirtilerle bipolar hastaların başvurusunda bir artış olabiliyor.Dikkatli olmakta yarar var.
-Psikiyatrinin artık bir beyin duygulanımıyla ilişkili olduğu söyleniyor. Manide olan kişinin beyni nasıl çalışıyor?
- Manide beynin nasıl çalıştığıyla ilgili tedaviden yola çıkılarak bazı sonuçlar sağlanmıştır. Beyinde monoamain dediğimiz bazı kimyasallar artmıştır.
-Mani sırasında kişinin yaptıkları kültürü, eğitimi, yetiştiği çevresi ile mi ilgili kişiliyle mi?
- Mani sırasında kişinin zengin bir davranışsal dışa vurumu vardır. Bu renkli tablonun kültürle ilişkisi olmadığı söylenemez. Ahlaki açıdan katı çerçeveleri olan toplumlarda hastalık nedeniyle kontrol mekanizmasının devre dışı kalmasından dolayı daha önce baskılanmış dürtüler daha belirgin olarak ortaya çıkar. Kadın hastaların mesela evlilik dışı cinsel davranışlarında artış olur. Müslüman ülkelerde yapılan çalışmalarda da ramazan ayıyla beraber uykusuzlukla gelen manik alevlenmelerde artış olduğu gözlenmiş. Yine peygamber, mehdi olduğunu savunma gibi bazı büyüklük hezeyanları kültürle oldukça bağlantılı. Yetiştiği çevre, aldığı eğitim içgörünün gelişmesi açısından da önemlidir. Yine narsisistik yapılanması olanlarda büyüklenme hezeyanları daha yoğun olabilir.
-Manideki kişi yaşadıklarının farkında mıdır?
- Bazı hastalar tam mani dönemine girmeden önce uyku düzenindelki bozulma ya da düşünce hızında artış olur. Coşkulu bir duygulanım ile hastalığın başlayacağından haberdar olurlar. Ancak şiddetli bir manik atak içerisinde iken yaşadıklarının farkına varmaz. Peygamber olduklarına, dünyayı yönettiklerine inanırlar. Çevresindekileri de inandırmaya çalışırlar. Büyük borçların altına imza atarlar. Ancak yakınları vasıtasıyla tedavi için gelirler.
-Manideki kişi en çok kendine mi zararlı davranışlar yapar çevresine mi?
- Zararlı davranışlar kendine de olabilir çevresine de. Çok çabuk dost edinirler. Kefil olup milyarlarca borçlanabilir. Bol bol alışveriş yaparlar. Elindekileri çevreye dağıtabilirler. Evli olsa dahi aşık olup cinsel münasebetleri olabilir. Önce kişilik yapısı hiç bunlara müsaade etmediği halde bile bunları yapabilirler. Daha sonra pişmanlık duyacağı durumlar yaşayabilir. Ani öfke ve düşmanlık duygularına kapılabilirler. Saldırganlık gösterebilirler. Tüm bunların maddi ve manevi birçok yıkıcılığı vardır kişiye.
- Mani teşhisiyle tedavi gören kişi araba kullanabilir mi?
- Hastalık sürekli aktif olan bir durum değildir. Stabil bir duygulanım döneminde hayatının gerektirdiği her şeyi yapabilir. Ancak manik döneme girdiğinde kontrolsüz araç kullanabilirler. O nedenle hem kendileri hem de çevrelerinin dikkatli olmasını öneririm.
-Mani döneminde bir iş adamının bağlayıcı kararlar verebilir mi?
- Bu dönemde önemli kararlar alması sağlıklı olmaz. Bunu önermeyiz. Kişi büyüklenmeci hezeyanlarla hiç yapamayacağı işlere kalkışabilir. Devlet başkanı, dünyayı kurtaran adam olmayı amaçlayabilir. Bu amaçlar doğrultusunda ciddi maddi kayıplara uğrayabilirler. Hiç ilgilenmedikleri alanlarda yatırım yapmaya teşebbüs edebilirler. Sonrasında pişman olacakları yola girebilirler. Bu zararlara uğramamaları için mani dönemlerinde bağlayıcı kararlar gerektiren, mali gücü gerektiren önemli kararlar almamaları yerinde olur.
-Kişi maniye gireceğinin işaretlerini verir mi? Bunlar hangi davranışlardır?
- Maniye girerken düşünce hızının arttığı, konuşmalarının hızlandığı, ses tonunun yükseldiğini görebiliriz. Hiç yorulmadıklarını ifade ederler. Uyku düzenleri bozulmuştur. Gece uyanık kalmaya çalışırlar. Bu işaretler ciddiye alınmalıdır.
devamı alttadır