Karı kocadan birinde bulunan hastalıklardan bazılarının ileriki yıllarda diğer eşte ortaya çıkma ihtimali yüksektir.

Bunların başında, depresyon, hipertansiyon, mide ülseri gibi çevresel faktörlerden, beslenme alışkanlıklarından ve yaşam tarzından etkilenen hastalıklar gelmektedir. Hatta, dil ve mide kanseri ile bazı lenfoma türlerinin de eşlerden birinde varsa, diğerinde görülme ihtimalinin fazla olduğu da ileri sürülmüştür.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, astım ve saman nezlesi gibi allerjik hastalıkların da karı kocadan birinde varsa, bu hastalığın diğerinde de görülme ihtimalinin fazla olduğunu göstermiştir.

Almanya’nın Augsburg şehrinde 25-74 yaşları arasındaki 4261 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, eşlerden birinde saman nezlesi varsa, diğerinde aynı hastalığın görülme riskinin iki misli yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, eşlerin bir arada olma süreleri arttıkça saman nezlesi riskinin de o oranda arttığı da belirlenmiştir.

İngiltere’de, 30-74 yaşları arasındaki 16.772 kişinin (8386 evli çift) katıldığı bir diğer araştırmada ise, astımlı bir kişinin eşinde astım riskinin %70 daha fazla olduğu sonucuna varılmıştır.

Alerjik hastalıklar bulaşıcı mıdır?
Hastalarımızdan sık sık duyduğumuzun bu sorunun cevabı kesinlikle ‘hayır’ dır: Alerjik hastalıklar bulaşıcı değildir. Aynı ailenin bir çok bireyinde görülmesinin nedeni, bu hastalıkların genetik, yani kalıtsal faktörlere bağlı olmasıdır. Meselâ, sadece anne veya babasında astım olan bir çocukta astım görülme riski %25 iken, anne ve babasının her ikisi de astımlı ise risk %60′ tır.

Astımın, saman nezlesinin ve diğer alerjik hastalıkların ortaya çıkmasında kalıtsal faktörlerden başka çevresel etkenlerin de çok önemli rolleri vardır. Bu hastalıklar, genetik ve çevresel faktörlerin ortak etkileri sonucu ortaya çıkarlar.

Çevresel faktörleri
Astım ve saman nezlesinin oluşumunu kolaylaştıran çevresel faktörlerin en önemlileri şunlardır:
-Yoğun olarak allerjenlere maruz kalınması
-Sigara içilen ortamlarda bulunmak
-Hava kirliliği olan büyük kentlerde yaşamak
-Çocukluk çağında bronşiolit geçirmek
-Çocukluk döneminde sık antibiyotik kullanılması
-A, C, E vitaminleri ve antioksidanların az alınması
-Şişmanlık
-Hazır gıdalar ve yiyeceklere konan katkı maddeleri
-Stres
-Batı tarzı yaşam

SONUÇ
Uzun süre bir arada yaşayan insanlar, aynı çevresel faktörlerden etkilenirler ve bundan dolayı da bazı hastalıklar bunlarda bu nedenle daha sık görülür. Ne yapalım, gülü seven dikenine katlanır.


Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi