Psikotik Özellikli Mani Nedir?
Psikotik Özellikli Mani Nedir?
Manideki hastada “hezeyan” veya “halüsinasyon” görülüyorsa, bu hastada “psikotik özellikli mani” vardır. Bu, maninin daha ağır bir şeklidir.
Mantıklı tartışmayla düzeltilemeyen yanlış inanca psikiyatride “hezeyan” adını veririz. Mesela “Bende Atatürk’ün ruhu var,” “Televizyondan bana mesaj veriliyor,” “İsrail gizli servisi peşimde, beni öldürecekler,” “Ben mehdiyim, dünyayı kurtarmaya geldim,” “Evde yemeğime zehir katılıyor,” “Benim akciğerlerim yok, nazar yüzünden yandılar,” “Suyla çalışan araba yaptım,” “İstanbul’un üçte biri benim, hakkım gasp ediliyor,” “Sharone Stone bana aşık, mektuplaşıyoruz, yakında Amerika’ya yerleşeceğim” gibi gerçekle bağdaşmayan ve tartışmakla da düzelmeyen düşünceler hezeyana örnek olarak sayılabilir.
Manide zaman zaman hezeyan görülebilir. Bunlar genellikle “büyüklük hezeyanları”dır. Yani kişi kendini büyük ve önemli bir şahsiyet (Tanrı, peygamber, mucit, kaşif, filozof, sanatçı vs.) gibi görür, büyük işler yapacağını, çok yetenekli olduğunu, dünyayı ancak kendisinin kurtarabileceğini, her şeyi çözecek sihirli formülün kendisinde olduğunu vs. düşünür.
Halüsinasyon, olmayan objenin algılanmasıdır. Hezeyanlara göre daha seyrek olmakla birlikte manide halüsinasyonlar da ortaya çıkabilir. Yani hastanın kulağına sesler gelebilir, gözüne hayaller görünebilir. Bu ses ve görüntüler genellikle hastadaki büyüklük duygusunu destekleyen ses ve görüntülerdir. Mesela hastanın Tanrının sesi olduğuna inandığı bir ses “Seni Mesih ilan ediyorum,” diyebilir.
alıntı...
Bipolar Bozukluk Kimlerde, Ne Siklikta, Hangi Yaşlarda Görülür?
BİPOLAR BOZUKLUK KİMLERDE, NE SIKLIKTA, HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?
Bipolar bozukluk her dinden, her ırktan insanda görülebilir. Toplumda her 100 kişiden birinde bu hastalık vardır. Yani her 100 kişiden biri hayatında en az bir kere manik bir dönem geçirmiştir. Bu da büyük bir rakamdır. Dünyada en az 60 milyon, Türkiye’de 600 bin, İstanbul’da 100 bin kişi bipolar bozukluğa yakalanmıştır.
Bipolar bozukluk kadında ve erkekte eşit sıklıkta görülür. Hastalık genellikle 20’li yaşlarda başlar. Ancak daha erken yaşlarda görülebildiği gibi ilk olarak 70’li yaşlarda mani geçirenler bile vardır.
alıntı...
Bipolar Bozukluğun Sebebi Nedir?düzelirmi?
BİPOLAR BOZUKLUĞUN SEBEBİ NEDİR?
Bipolar bozukluğun sebebi bilinmemektedir. Antidepresan ilaçlar, bazı yasadışı maddeler, birtakım beyin tümörleri, beyin damar hastalıkları, kafa yaralanmaları mani benzeri belirtilere yol açabilir. Ama vakaların büyük bölümü bilinen bir sebep olmaksızın ortaya çıkmaktadır.
Bipolar bozukluğun bir beden hastalığı, bir beyin hastalığı olduğu iyi bilinmektedir. Beynimizde serotonin, dopamin, noradrenalin gibi bazı maddelerin miktarı bipolar bozuklukta değişmektedir. Yani bipolar bozukluk, beyin kimyasındaki bir anormallikten kaynaklanmaktadır. Ama beyin kimyasını bozan şeyin ne olduğu bugün hala pek çözülememiştir.
BİPOLAR BOZUKLUK DÜZELİR Mİ?
Bipolar bozukluk, ataklar halinde seyreden ve ataklar arasında kişinin tamamen düzeldiği bir hastalıktır. Mani atakları tedavi ile 2-4 haftada genellikle iyileşir. Depresyon ataklarının büyük bölümü de 2-3 haftada düzelmeye başlar ve 1.5-2 ayda önemli ölçüde iyileşir.
Hastalık atağı düzeldikten sonra kişi rutin faaliyetlerine, işine gücüne dönebilir ve performansından bir şey kaybetmeden hayatını sürdürebilir. Bipolar bozukluğu olan pek çok büyük devlet adamı, yazar, filozof, sanatçı, doktor vardır.
Mani ve depresyon ataklarının tekrarlama riski her zaman mevcuttur. Kimisi ömrü boyunca başka hiç atak geçirmez. Tedavisiz hastalar ömürleri boyunca ortalama 10 manik atak geçirirler. Bazı hastalarda mani, bazı hastalarda depresyon atakları daha sıktır.
Hastalığın en üzücü tarafı da bazı kişilerde atakların sık tekrarlamasıdır. Hatta her ay bir manik bir depresif atak geçirenler bile vardır. Öyle ki zaman zaman mani ve depresyon atakları arasında ya hiç iyilik dönemi olmamakta, veya iyilik dönemi birkaç günü geçmemektedir. Tedavi olmayan bipolar bozukluk hastalarında alkol ve madde bağımlılığı, intihar gibi ciddi problemler sık görülür.
ALINTI...
Bipolar Bozukluk Irsi Midir?
BİPOLAR BOZUKLUK IRSİ MİDİR?
Bazı ailelerde bipolar bozukluk sık görülür. Bipolar bozukluk yüzde yüz ırsi bir hastalık değildir. Hastalığa yakalananların büyük bölümünün ailesinde daha önce benzer bir rahatsızlık görülmemiştir. Ancak akrabalar arasında bipolar bozukluğu olan bir kişi varsa, diğer akrabaların bu hastalığa yakalanma riski artar.
ALINTI...
Bipolar Bozukluğun Tedavisi Var Midir?
BİPOLAR BOZUKLUĞUN TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Bipolar bozukluk modern tıbbın başarıyla tedavi edebildiği hastalıklardan biridir. Tedavisinde iki aşama söz konusudur:
- Atak tedavisi
- Koruyucu tedavi
Atak tedavisi
Hastanın zaman zaman geçirdiği manik veya depresif atakların tedavisidir.
Manik atağın tedavisi
Manik atağın ayaktan tedavisi çok zordur. Hastanın genellikle yatırılması gerekir. Beyinde dopamini azaltan ilaçlarla hasta genellikle 2-4 hafta içinde tam veya tama yakın düzelme gösterir.
Mani atağının çok ağır olduğu veya ilaçlarla düzelmediği durumlarda, halk arasında “şok tedavisi” olarak bilinen elektrokonvülsif tedavi (EKT) uygulanır.
Depresif atağın tedavisi
Depresif atak ağır değilse hasta yatırılmadan da tedavi edilebilir. Bipolar bozukluk içinde görülen depresyonlarda genellikle antidepresan ilaçlardan kaçınır, başka sinir sistemi ilaçlarıyla tedaviyi tercih ederiz. Ağır veya dirençli depresyonlarda elektrokonvülsif tedaviye başvururuz.
Koruyucu tedavi
Bipolar bozuklukta asıl kritik nokta koruyucu tedavidir. Çünkü ataklar geçici tabiattadır, ama tekrarlama riski her zaman vardır.
Bipolar bozukluğun koruyucu tedavisinde kullanılan ilaçlara “duygudurumu düzenleyicileri” adı verilmektedir. Bu amaçla en çok başvurulan ilaç, 107 elementten biri olan lityumdur. Ama son yıllarda bazı epilepsi (sara) ilaçlarının da bipolar bozuklukta etkili olduğu anlaşılmıştır.
Koruyucu tedaviyle atak sıklığı azaltılır, hasta tekrar mani veya depresyon geçirse bile bunların hafif olması ve kısa sürmesi sağlanır. Bazı hastalar ömürleri boyunca bir daha hiç hastalık atağına yakalanmazlar.
Hasta ömür boyu ilaç kullanmaya mecbur mudur? Böyle bir mecburiyet yoktur. 2-5 yıl koruyucu tedavi sürdürülür, hasta bu sırada yeni bir atak geçirmezse ilaç kesilir. Bu arada atak tekrarlarsa daha uzun süre ilaç kullanılır. Hastaların küçük bir bölümünde ne yapılırsa yapılsın ataklar sık sık tekrarlamaktadır. Ancak yeni tedavi yöntemleri bu hastaların da acısını hafifletmekte, ümitlerini canlı tutmaktadır.
Uzm. Dr. Oğuz Tan
ALINTI...